Niniejszy dział oraz strona zawiera/będzie zawierać sporą ilość relacji i zapisów o charakterze wspomnieniowym, do których należy zachować dystans z racji możliwości występowania w nich przeinaczeń i nieścisłości, które wynikają z upływu czasu, zawodności ludzkiej pamięci, czesto subiektywnej oceny faktów, czy też uwarunkowań środowiskowych i społecznych. Historia jest widziana oczami autorów. Pomimo, że źródła te nie mogą zastąpić opracowań historycznych, są dla mnie bardzo pomocne i wartościowe.
Na stronie są cytowane mniej lub bardziej obszerne fragmenty wspomnień. Zainteresowanych odsyłam do wskazanych źródeł.
Ilse von Behren – Fragmenty wspomnień „Auf den Spuren meiner Kindheit - eine Reise nach Ostpreussen” („Idąc śladami mojego dzieciństwa - podróż do Prus Wschodnich”). Autorka udaje się w sentymentalną podróż do miejsc swojego dzieciństwa na Frische Nehrung (Mierzeja Wiślana), którą odbyła w 1984 roku wraz z ojcem Ottonem Modersitzkim, ciotką Käthe, Gerhardem (?) oraz bratową Anitą. Ilse nie pamiętała zbyt wiele z dzieciństwa na Mierzei, miała zaledwie pięć lat, gdy opuszczała rodziny dom.
Tadeusz Żak - "Drugie narodziny Elbląga w oczach lekarza"
Obszerne wspomnienia elbląskiego pioniera - lekarza dotyczące pierwszych lat powojennej historii Elbląga.
Artykuł pochodzi w całości z serwisu kwartalnika kulturalnego „TygiEL” http://www.tygiel.eu
"Nie byłem żołnierzem, nie walczyłem z bronią w ręku, jednak doświadczyłem okrucieństwa wojny...
-moje wspomnienia z pobytu na Prusach Wschodnich, na przymusowych robotach".
Wspomnienia spisała Romualda Szynczewska.
Dziękuję za możliwość opublikowania wspomnień na historia-wyzynaelblaska.pl
A. Chlebicka - Jeż - "Galicjoki"
A.Chlebicka-Jeż, Galicjoki , Wydawnictwo URAN, Elbląg 2003.
Alfred Jan Paruszewski - "Niewolnik pod żaglami"
Alfred Jan Paruszewski, Niewolnik pod żaglami, Wspomnienia z pracy przymusowej na Zalewie Wiślanym (Tolkmicko, Elbląg, Piława, Królewiec) marzec 1943 – kwiecień 1945, Wydawnictwo URAN, Elbląg 2011.
Edward Suski, Zawsze pod wiatr, Wspomnienia, Wydawnictwo URAN, Elbląg 2011.
(Fragmenty wspomnień z pobytu w Pomorskiej Wsi)
Irena Kubaś, Od szkoły do szkoły, [w:]... ocalić od zapomnienia, Półwiecze Elbląga (1945-1995) w pamiętnikach, notatkach i materiałach wspomnieniowych ludzi Elbląga, Urząd Miejski w Elblągu, Elbląg 1997, s. 206-209.
(Wybrane fragmenty relacji z pobytu w obozie pracy w Elblągu)
Józef Murzynowski, Ruiny i ludzie. Czasy wojny,[w:] Ryszard Tomczyk, ... ocalić od zapomnienia, Półwiecze Elbląga (1945-1995) w pamiętnikach, notatkach i materiałach wspomnieniowych ludzi Elbląga, Elbląg 1997, s. 42-52.
Karolina Banachowicz - "03.02.2010 Tolkmicko (niem. Tolkemit)"; czyli "Dziadek Tadek. Niezwykła historia zwykłego człowieka"
Tekst pochodzi w całości z blogu Karoliny Banachowicz bylismystad.blogspot.com . Jest to tylko tekstowy fragment większego projektu multimedialnego pt. „Byliśmy stąd - projekt artystyczny". Zawiera wspomnienia Tadeusza Jankowskiego, którego losy wojny rzuciły do Kadyn i Tolkmicka. Dziękuję autorce za zgodę na wykorzystanie tekstu na mojej stronie.
Autorka porusza m.in. temat okrucieństw popełnionych przez żołnierzy Armii Czerwonej w Prusach Wschodnich. Na podstawie relacji weteranów (zwykłych czerwonoarmistów) próbuje wyjaśnić co było przyczyną ich brutalności.
Wydane w polskim przekładzie pt. "Gdańskie wspomnienia młodości". Cytowane fragmenty pamiętnika przenoszą czytelnika do Sztutowa (Stutthof) z końca XVIII wieku.
Aleksander Ekielski - "Wspomnienia z podróży z Elbląga do Awinionu, odbytej w roku 1831. (Urywek z pamiętnika)" kapitana artylerii Aleksandra Ekielskiego (*1806, †1858) uczestnika powstania listopadowego, który po jego upadku był internowany przez pięć tygodni na terytorium zaboru pruskiego, w Elblągu bądź jego okolicach. Mieszkał w Bielniku i Dąbrowie. Relacja z pobytu w Malborku.
Stanisław hrabia Tarnowski (*1837, †1917), przed laty uczestnik powstania styczniowego i więzień polityczny a potem jeden z przywódców konserwatystów galicyjskich („stańczyków"), odbył latem 1881 roku wakacyjną podróż na Pomorze Gdańskie. Powiśle i Warmię - czyli, jak sam to określił w swej relacji - do Prus Królewskich.