azwa miejscowości pochodzi od elbląskiej rodziny patrycjuszy Jungschultz von Röbern *[1], w posiadaniu których była. Röbern oznacza po prostu „majątek Röber’a”. Przed 1568 rokiem majątek odziedziczył rajca miejski Elbląga (w 1576 burmistrz) Jan Sprengel (*1517, †1602). Polski król Zygmunt II August potwierdził w 1572 roku jego prawa własności Sprengelshof, bo tak od Sprengela majątek się nazywał, ale do nazwika Sprengel dodano przydomek von Röbern. Również rodzina Jungschultz zachowała ten przydomek. Gdy w 1772 roku Prusy przejmowały Elbląg, burmistrzem tego miasta był Jan Ferdynand Jungschultz von Röbern.
Po napadzie gdańszczan na Elbląg w 1557 roku, większa część Rubna Wielkiego (Gross Röbern) została zniszczona. Później majątek posiadali: dr Knötel, Schnekenschild, Jacob (Jakub) senior i następnie Jacob junior - w owym czasie majątek zwano Jacobsonshof. Wdowa po Jacobsonie młodszym wyszła ponownie za mąż za Wilsona (prawdopodobnie szkockiego pochodzenia) i wniosła Rubno do małżeństwa. Następnie majątek dostał się Israelowi Zenerabendowi - zięciowi Jacobsona starszego. Wdowa Anna Elżbieta z d. Jacobson odziedziczyła majątek, wkrótce wyszła za mąż za pastora z kościoła Św. Marii, Daniela Rittersdorffa *[2], seniora elbląskiego duchowieństwa protestanckiego. Na górce położonej od strony Zalewu Wiślanego znajdowała się niewielka altana, którą Rittersdorff - zgodnie z modą tamtych czasów - kazał przebudować, aby zapewniała możliwie najlepszy widok. Na innej górce położonej na południe od majątku znajdowało się tzw. „angenehmer Luftort” ("przyjemne ustronie"). Po raz kolejny zmieniono nazwę majątku od nazwiska właściciela, na Rittersdorffshof. Odnośnie nowej nazwy, to powstała nawet legenda, która głosi, że jest ona związana z pobytem na pobliskich trzech wzgórzach (Ritterberg, Tafelberg i Gustavsberg) konnicy króla szwedzkiego Gustawa II Adolfa (1594, †1632), kiedy ów w roku 1626 zmierzał do Elbląga... jednak należy odłożyć ją między bajki.
Król Szwecji Gustaw II Adolf wjeżdża do Elbląga, 16 lipca 1626 roku.
Według ryciny L. Basiliusa.
Majątek Rittersdorffshof uważany był za najpiękniejszy i najbardziej dochodowy ze wszystkich wolnych majątków w okolicach Elbląga. Po śmierci pastora Rittersdorffa w 1770 roku, majątek liczący wówczas 12 włók podzielono między wdowę po nim Annę Elżbietę (również wdowa Zenerabend) oraz jego dzieci. Majątek rozpadł się na części. Największą działkę, bo liczącą 6 włók, uzyskał zięć Rittersdorffów i rajca miejski Christian Schubert z małżonką Marią Zuzanną. Cztery włóki kupił w 1774 roku od teściowej Anny Elżbiety Rittersdorff, a dwie włóki w 1792 roku od wdowy Anny Doroty Rittersdorff z d. Achenwall za łączną sumę 3 333 talary. W roku 1797 6 włók odziedziczyło dziewięcioro wnuków rajcy Schuberta, od których owe włóki w roku 1801 kupił (za 14 333 talary) kupiec Truhardt. Ten już w roku następnym sprzedał majątek za 13 666 talarów kupcowi zbożowemu z Elbląga (Mnioch & Rudel na ul. Fleischerstraße 77 - obecnie Rzeźnicka) Jakubowi Carlowi Mniochowi *[3] (zamieszkałemu na Heilige Geiststraße 49 - obecnie Świętego Ducha). Mnioch scalił ponownie majątek, gdyż kupił później od kupca Jana Fryderyka Konopackiego pozostałe 6 włók.
Droga z Rubna Wielkiego do Próchnika zbudowana w 1920 roku. Stan obecny (2012).
Warto jednak wyjaśnić, chociaż to dość zawiłe, co działo się z pozostałymi sześcioma włókami i jak trafiły one po śmierci pastora Rittersdorffa w posiadanie Jana Fryderyka Konopackiego.
Z pozostałej części majątku 4 włóki otrzymała w 1786 roku Maria Zuzanna wdowa Schubert z d. Rittersdorff, która wyszła ponownie za mąż za kupca Jana Konopackiego. W 1794 roku dwie włóki małżonkowie sprzedali kupcowi Natanielowi Fryderykowi Fromme, który był żonaty z Zofią Elżbietą z d. Konopacki (nazwisko rodowe może wskazywać na jej pokrewieństwo z Janem i Janem Fryderykiem Konopackimi) oraz dwie włóki Janowi Fryderykowi Konopackiemu, który był żonaty z Marią Sabiną z d. Truhardt. Dwie ostatnie włóki były w posiadaniu Anny Doroty Ritterstdorff do 1792 roku, kiedy się ich pozbyła; jedną sprzedała małżeństwu Fromme (za 1 666 talarów), natomiast drugą J.F. Konopackiemu (również za 1 666 talarów).
W 1797 roku posiadłość zwaną Eschenhaus (3 włóki z domem mieszkalnym, budynkami gospodarczymi i ogrodem) od małżonków Fromme kupił kupiec Gottfried Schrödter za 6 666 talarów. W 1801 roku za taką samą sumę kupił od niego majątek J.F. Konopacki. Od tegoż, liczące ogółem 6 włók ziemi, kupił w 1802 roku ww. kupiec Jakob Mnioch (za 15 333 talary), który zapłacił łącznie za majątek Gr. Röbern (12 włók) 29 000 talarów. W 1806 roku Mnioch kupił jeszcze graniczącą z Gr. Röbern włókę lasu na Neu-Eichfelde (Nowa Dębołęka) od Marii Elżbiety Austigal z d. Schönberger - była żoną ziemianina Augusta Wilhelma Austigala, ale posiadała swój oddzielny majątek.
Majątek Gr. Röbern w 1820 roku podzielono między córkę i trzech synów Jacoba Mniocha. W 1821 roku od spadkobierców J.C. Mniocha nabył majątek (za kwotę 18 923 talary) kupiec Jan Jakub Mnioch (*1795) oraz wdowa Maria Dorota Rudel z d. Mnioch (niewątpliwie oboje byli krewnymi zmarłego). Od 1809 roku do Jana Jakuba Mniocha należało też Eichwald (nie mylić z Eichwalde - Dąbki) z 3 włókami i 24 morgami ziemi, które kupił na licytacji od Elbląga za 4 100 talarów. W 1827 roku majątek Gr. Röbern kupił ziemianin Karol Zygmunt Rogge za 14 000 talarów. W 1844 roku (za kwotę 37 000 talarów) Rubno Wielkie trafiło w posiadanie Andrzeja Gotarda (Gotthard) Geysmera i jego żony Luizy Elżbiety z d. Richter. Ich syn Otto Geysmer odziedziczył majątek w 1856 roku. W 1880 roku posiadał on 333,44 ha - razem z ziemią w Eichwald (Dębiny) i Dornbusch (Zagaje). Od 1898 roku kolejnym właścicielem Gr. Röbern był rotmistrz kirasjerów Percival Geysmer, ktory był też właścicielem majątku Schönwalde (Krasny Las). Ten w 1902 roku sprzedał Rubno Wielkie (333 ha, w tym 78 ha łąk, 55 ha lasu) ziemianinowi Rudolfowi Stumpfowi.
Wycinek z niemieckiej książki adresowej, 1941 rok: Deutsches Reichs-Adressbuch: die Ostgebiete: Reichsgau Danzig-Westpreussen, Reichsgau Warthenland, Provinz Oberschlesien, Reg.-Bez. Zichenau und Landkreis Suwalki, Ortsverzeichnis, Branchenverzeichnis, Ausgabe 1941.
Z dniem 1 stycznia 1874 roku wszedł w życie nowy podział terytorialny terenów ówczesnego Królestwa Prus. Zgodnie z dokonanym wtedy podziałem, od 2 maja 1874 roku, Dörbeck (Próchnik) był siedzibą gminy okręgowej, tzw. okręgu urzędowego (Amtsbezirk), który składał się z kilku gmin wiejskich (tzw. Landesgemeinde) i obszarów dworskich (Gutsbezirke). Naczelnik okręgowy/wójt (voit lub vogt) był organem wykonawczym i lokalnym organem administracji gminy okręgowej, którą zwano też wójtostwem. Władzę wykonawczą w gminie wjejskiej sprawował sołtys, którego wybierało zgromadzenie gminne lub rada na 3 lata. Obszary dworskie były samodzielne, a te same obowiązki co na gminachspoczywały na właścicielu obszaru dworskiego. Wyższymi jednostkami samorządowymi od gmin okręgowych były powiaty (Landkreis Elbing w latach 1818-1945) i rejencje (Regierungsbezirk Danzig w latach 1815–1920). W dniu 1 stycznia 1874 z powiatu elbląskiego wystąpiło miasto Elbląg i stało się powiatem miejskim (Stadtkreis Elbing).
Obszar dworski Groß Röbern (Rubno Wielkie) wchodził w skład Amtsbezirk Dörbeck obok gmin wiejskich: Dörbeck, Groß Steinort (Kamionek Wielki), Lenzen (Łęcze), Succase (Suchacz); oraz gmin/obszarów dworskich (Gemeinden/Gutsbezirke): Groß Wogenab (Jagodno Wielkie), Klein Wogenab (Jagodno Małe), Koggenhöfen (Zawiszyn), Panklau (Pęklewo), Reimannsfelde (Połoniny-Nadbrzerze), Schönwalde (Krasny Las) i las miejski Ziegelwald (Ceglany Las). W dniu 5 września 1874 roku wcielono do obszaru Gutsbezirke Groß Röbern osadę Dornbusch (Zagaje). W dniach 1 stycznia i 17 października 1908 roku do Amtsbezirk Dörbeck doszła część obszaru dworskiego Rakau (Rakowo). W dniu 14 sierpnia 1924 roku obszar dworski Groß Röbern przeistoczono w gminę wiejską jednowioskową (tzw.miejscową), którą 23 marca 1929 roku przyłączono do Amtsbezirk Lärchwalde (Modrzewina).
Około 1920 roku Rubno Wielkie było podzielone między wielu właścicieli i posiadało wówczas 323 ha ziemi oraz 132 mieszkańców (w roku 1905 liczyło 74 mieszkańców).
W latach 1951 -1954 Rubno Wielkie było wsią gromadzką (Rubno Wielkie, Zagaje, Jagodna Mała, Jagodna Wielka, Zawiszyn, Dębiny, Nadworna, Próchnickie Kępy) należącą do gminy Łęcze [zob. temat].
*[1]Jan (Johann III) Jungschultz von Röbern (*12.02.1583, †22.12.1630) burmistrz elbląski (1615, 1619, 1622, 1627, 1630), burgrabia królewski (1622-1626, 1629); rodzice: burmistrz ( 1579) Jan (Johann I) Jungschultz (*1534, †1597) i Justyna (b.d.) z d. Sprengel. Był dwa razy żonaty: a) Katarzyna (ślub 1611) córka Aleksandra (Nisbet) Niesebetha; b) Maria córka Mikołaja Henninga (ślub ok. 1618); Miał trzech synów:
a) Aleksander (*1624, †1683) ożeniony (1650) z Joanną z d. Spiering, z którą miał syna Jana Izaka (*1653,†1688), dwa razy żonatego: z Zuzanną, córką Szymona Jacobsona i z Justyną córką Samuela Hahna;
b) Henryk (*1627,†?), o którym niewiele wiadomo;
c) Jan (V), który ożenił się z Justyną córką burmistrza Izraela Hoppe.
*[2]Daniel Rittersdorff urodził się w Elblągu w 1693 roku jako syn Najstarszego Zarządu Gminy. Od 1713 roku studiował filozofię i matematykę w Halle i Lipsku, na koniec teologię. W 1718 roku wrócił do Elbląga. Był członkiem elbląskiego towarzystwa naukowego Societas Literaria. W 1719 roku został proboszczem w Reichenbach, w 1723 w kościele Św. Marii w Elblągu. W 1733 roku został seniorem elbląskiego duchowieństwa, uzyskał więc najważniejszy urząd w elbląskim kościele protestanckim. Zmarł w 1770 roku.
*[3]Osiadła w Elblągu mazurska rodzina kupiecka, z której pochodził m.in. znany poeta Jan Jakub Mnioch (*1765, †1804).
Spis mieszkańców Gr. Röbern w latach [1763-] 1773-1918
(wg A. Wełniaka)
Schubert Johann;
Frome Nathaniel;
Konopacki Friedrich;
Konopacki Sabine;
Schroeter Gottfried;
Truhard Wilhelm;
Truhard Julianna;
Mnioch Jacob;
Rudel Maria Dorothea;
Rogge Carl [Karol Zygmunt] und Mathilde [Matylda Rozalia z d. Mnioch].
Źródło:
E.G. Kerstan, Die Geschichte des Landkreises Elbing , Elbląg 1925, s.312-314.
T. Lockemann, Deutschlands Städtebau. Elbing, Herausgegeben vom Magistrat Elbing, Berlin 1926, s.5 [grafika].
Deutsches Reichs-Adressbuch :die Ostgebiete, Ausgabe 1941, za Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa, http://kpbc.umk.pl [dostęp:31.05.2015]
wiki-de.genealogy.net/Elbing-a [dostęp: 18.01.2012]