Edward Carstenn - Historia Wysoczyzny Elbląskiej

Przejdź do treści

Edward Carstenn (*01.07.1886 w Elblągu, † 19.05.1957 w Wetter nad Ruhrą).
Był synem kantora w kościele pw. Najświętszej Marii Panny w Elblągu i nauczycielki. Edukację rozpoczął w elbląskiej szkole podstawowej. Do szkół średnich uczęszczał w Berlinie (1896-1900) i w Elblągu, gdzie w tutejszym gimnazjum zdał maturę. Następnie podjął studia historyczne w Kiel, które następnie kontynułował na Uniwersytecie  Albertina w  Królewcu. Studia  ukończył w 1909 roku doktoratem na podstawie rozprawy o ustroju Elbląga w czasach Rzeczypospolitej. Po ukończeniu studiów pracował jako nauczyciel – w Wągrowcu (Wongrowitz), Bydgoszczy (Bromberg), Gdańsku i Elblągu. W Elblągu, w utworzonej w 1926 roku Akademii Pedagogicznej jako docent, a następnie profesor (1928) prowadził zajęcia z historii i metodyki nauczania historii. W 1942 roku habilitował się na Uniwersytecie Królewieckim z zakresu historii średniowiecznej i nowożytnej.

Dziełem życia Carstenna jest Geschichte der Hansestadt Elbing ("Historia hanzeatyckiego miasta Elbląga"). Praca zadedykowana dwóm wybitnym XIX-wiecznym historykom elbląskim: Ferdinandowi Neumannowi oraz Maxowi Toeppenowi. Praca ta obejmuje dzieje miasta od jego powstania (1237) po 1914 rok. Opublikowano ją w 1937 roku z okazji 700-lecia miasta. Już w 1931 roku nadburmistrz Elbląga dr Carl Friedrich Merten "wyznaczył" Edwarda Carstenna do opracowania historii miasta. Powołano sztab specjalistów mających wspomagać autora nad drobniejszymi tematami. Nie wszystko jednak poszło zgodnie z planem – jak napisał później Carstenn, zarówno praca Satori – Neumanna o teatrze elbląskim jak i numer 12/13 Elbinger Jahrbuch ukazały się zbyt późno. Książka licząca 539 stron podzielona została na 9 głównych rozdziałów: 1. Pradzieje, 2. Elbląg pod władzą pruskich mistrzów krajowych, 3. Elbląg przewodzi pruskim miastom, 4. W Związku Pruskim, 5. Nowy wzrost potęgi Elbląga, 6. Walka z państwem polskim o niezależność, 7. Podpora niemczyzny, 8. Państwo bez ziemi, 9. W połączeniu z Prusami. Każdy z tych rozdziałów podzielono dodatkowo na liczne podrozdziały. Najmniej miejsca poświęcono pradziejom (jedynie 5 stron) oraz okresowi od roku 1772 (30 stron). Najwięcej miejsca (240 stron) poświęcono dziejom Elbląga pod panowaniem krzyżackim i polskim (170 stron). Było to oczywiście intencjonalne, ponieważ podczas omawiania tych dwóch głównych okresów autor zajmował  się przede  wszystkim udowadnianiem niemieckiego charakteru miasta i jego (rzekomej) niezależności podczas panowania polskiego. Niewątpliwym mankamentem książki jest skrótowe potraktowanie okresu po roku 1772, a zwłaszcza przebiegu uprzemysłowienia miasta w XIX wieku. Książka zawiera upraszczające sprowadzenie tego procesu niemal wyłącznie do działalności Ferdinanda Schichaua.
      
Po drugiej wojnie światowej Edward Carstenn osiada w Wetter (Ruhr) w Niemczech Zachodnich. Do przejścia na emeryturę w 1951 roku uczył historii w miejscowej szkole średniej. Edward Carstenn, wspólnie z Fritzem Pudorem (synem Carla Pudora), założył w 1949 roku pismo Elbinger Hefte (uznawane wówczas w Polsce za rewizjonistyczne), którego był redaktorem aż do swojej śmierci w 1957 roku.


Źródło:
S. Gierszewski, Elbląg w historiografii zachodnioniemieckiej,[w:] Rocznik Elbląski, t.1, Elbląg 1961, s.38.
R. Panfil, Elbląskie Towarzystwo Starożytności (Elbinger Altertumsgesellschaft) w latach 1873 – 1945, Gdańsk 2004.
Elbląski Wortal Historyczny [dostęp:15.10.2012]


Wróć do spisu treści